Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 1998 , Vol 1 , Num 2

Spinal Kord Yaralı Hastaları Besleyebiliyor muyuz?

K. Yazıcıoğlu 1 ,A. Özgül 1 ,H. Dursun 1 ,Ş. Gündüz 1 ,Y. Şengezer 1 ,O. Arpacıoğlu 2
1 Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ankara
2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul

Bu çalışmada yatarak rehabilite edilen 12 spinal kord yaralı hastada hastane yemek sistemiyle protein ihtiyacının ne ölçüde karşılandığı araştırılmış ve hastanelerin mutfak ve yemek sistemi sorğulanmıştır.
Çalışmada 20-60 8Or: 27+4) yaşlarında, spinal kord yaralı 10 erkek, 2 kadın değerlendirilmiştir. Hastaların 4'ü komplet servikal, 4'ü üst torakal (3'ü komplet, 1'i inkomplet), 4'ü ise alt torakal (1'i komplet, 3'ü inkomplet) lezyonludur.
Hastalar üçer günlük sürelerle iki ayrı tip diyet aldılar. Hastalara ilk üç gün Harris Benedict Denklemi kullanılarak 1.5 gr/kg protein içerecek şekilde diyetisyen tarafından özel olarak hazırlanan Proteinden Zengin Özel Diyet 8PZÖD) verildi. Hastaların başka bir şey yemeleri engellendi. İkinci üç günlük sürede hastanede çıkan normal Proteinden Zengin Diyet (PZD) verildi. Yedikleri şeyleri kadetmek kaydıyla dışarıdan istedikleri gıdaları yemelerine izin verildi. Tükettikleri gıdanın hastane yemeğinden olankısmına Hastane yemeği (HY), dışarıdan getirdikleri kısmına Ek Besin (EB) adı verildi. İlk üç ve ikinci üç günlük sürelerde hastalarıntükettikleri yemek miktarı Boş Tabak Yöntemi kullanılarak saptanmıştır. Ek besinlerle ilgili kayıtlar dikkate alınarak hastaların kg başına aldıkları protein ve kalori ile tükettikleri besinlerin protein, karbonhidrat ve yağ oranları hesaplanmıştır.
Protein, yağ ve karbonhidrat oranları PZÖD grubunda % 17, % 46 ve 37; PZD grubunda ise % 16, % 25 ve % 59 olarak hesaplanmıştır. Günlük kalori miktarı PZÖD grubunda 10-40 (Or: 28.4+1.3) kal/kg iken, PZD grubunda 15-52 (Or: 32.7+2.1) kal/kg'dır. Aradaki fark anlamlıdır. (t= 1,8; p<0.05). Alınan günlük protein miktarı ise PZÖD grubunda 0.6-2 (Or: 1.2+0.05) g/kg iken, PZD grubunda 0.4-2.2 (Or: 1.3+0.08) g/kg'dır. Aradiki fark anlamsızdır (t= 1.2 p>0.05). ancak PZD grubundaki proteinin 0.5+0.04 g/kg'ı Ek Besinden sağlanmıştır. EB çıkarıldığında, Hastane Yemeğindeki protein oranı PZÖD'den anlamlı ölçüde düşüktür 8t=4.39; p<0.001).
Sonuç olarak özet diet planlansa ible, hastanede yatan hastaların planlanandan daha düşük oranda protein aldıklarını söylemek mümkündür. Hasta tabelaları hastaların istekleri gözönüne alınarak hazırlanmalıdır. Hastanelerin yemek sistemlerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

Keywords : Spinal kord yaralanması, beslenme, hastane diyeti.