Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2003 , Vol 49 , Num 4

Rehabilitasyon Programındaki Evli Paraplejik Hastaların Aile İşlevleri Yönünden İncelenmesi

Ahmet Özgül 1 ,Kamil Yazıcıoğlu 2 ,Fatma Peker 3 ,M. Ali Taşkaynatan 4
1 GATA Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ankara
2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi Türk Silahlı Kuvvetleri Rehabilitasyon Merkezi, Ankara
3 Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ankar
4 Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ankara

Fiziksel sakatlık kişinin yaşamını, bedenini, geleceğini ve amaçlarını, aile ve toplumsal rolünü etkiler. Bireyin içinde yer aldığı aile sistemi ve evlilik ilişkisi de sakatlıktan etkilenir. Bu araştırmada paraplejik aile üyesi ve yakınlarının kendi aile işlevlerini algılama biçimlerinin kendi içinde ve hasta üyesi bulunmayan aileler ile karşılaştırılması, bunun yanında paraplejik üyesi bulunan ailelerde kişinin aile ilişkilerine eğitim durumu, yaralanma nedeni ve rahatsızlık süresinin etkileri araştırılmıştır. Çalışmaya 30 evli paraplejik hasta alınmıştır. Kontrol grubuna ise 60 aile alınmıştır. Tüm araştırma gruplarının demografik verileri yanında paraplejik hasta varlığının aile ilişkilerine etkisini araştırmak için Aile değerlendirme Ölçeği (ADÖ) hem paraplejik üyesi olan ve hem de olmayan ailelerde kullanılmıştır. Hastaların yaralanma nedeni, rahatsızlık süresi ve evlilik durumuna göre aile işlevlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Eğitim seviyesi ile aile işlevlerinden duygusal destek verebilme alt ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Araştırmanın ikinci amacı olan aile işlevlerinin algılama biçimi ailelerin kendi içinde karşılaştırıldığında ADÖ alt işlevlerinden davranış kontrolünde anlamlı ilişki görülmüştür. Aynı parametreler kontrol grubu ile karşılaştırıldığında aralarında anlamlı bir fark tesbit edilememiştir. Paraplejik hasta ve eşinin ADÖ’den aldığı puanlar değerlendirildiğinde genel ortalama değerler sağlıklılık sınırları içerisinde bulundu. Paraplejik birey ve yakınları arasındaki ADÖ puanlarını karşılaştırdığımızda problem çözme, iletişim, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme ve genel fonksiyon puanları arasında güçlü (p<0.001), davranış kontrolü ve rollerde ise orta derecede (p< 0.05) bir korelasyon gözlenmiştir. Bu sonuçlar travma sonrasında paraplejik birey ve ailenin aynı oranda etkilendiğini göstermektedir. Bu nedenle rehabilitasyon sürecinde birey ve aile birlikte sürece dahil edilmelidir.

Keywords : Aile işlevleri, parapleji, rehabilitasyo